ارزیابی رقابت پذیری صادراتی صنعت مواد غذایی ایران،مطالعه موردی ده محصول منتخب، با نگاهی به تبلیغات

بر اساس نظریه مزیت رقابتی مایکل پورتر که در سال 1990 مطرح شد، ویژگی های یک کشور، زمینه ای را فراهم می آورد که در آن خلق مزیت رقابتی، شکوفا یا سرکوب می شود. در ایران به کارگیری استعدادها و توانمندی های بالقوه و حمایت اصولی و هدفمند از صنایع دارای مزیت کشور، گامی موثر در جهت توسعه صادرات غیرنفتی می باشد. امروزه برای حضور مستمر و چشم گیر در بازارهای جهانی، علاوه بر مجهز شدن به روش های نوین بازاریابی روز دنیا، تولیدات عرضه شده توسط بنگاه ها نیز باید از سطح رقابت پذیری مناسب و بالایی برخوردار باشند. صنایع غذایی از جمله صنایع پررونق جهان کنونی است که رقابت شدیدی بر آن حاکم است. ایران با توجه به تنوع زیست محیطی و آب و هوایی خود، مواد اولیه این صنعت را به وفور در خود جای داده است و در اغلب موارد دارای مزیت دسترسی به مواد اولیه است و از این روست که توجه بیشتر به این صنعت در کشور به ویژه در مورد تولید محصولاتی که در آن ها از مزیت رقابتی برخوردار است کمک شایانی به توسعه صادرات خواهد بود. در بررسی حاضر با بهره گیری از شاخص هایی مانند مزیت نسبی آشکار شده، سهم بازار پایدار و پلان تجاری، محصولات دارای مزیت رقابتی این صنعت مشخص شده و مورد بررسی قرار گرفته اند. از جمله این محصولات که ایران طی سال های 2006-2002در صدور آن ها از مزیت نسبی برخوردار بوده است، آدامس، بیسکویت، خیار شور و ترش، مربا، ژله میوه، مارمالاد و ترکیبات از این دست، آب انگور، آب انواع میوه و سبزیجات، انواع بستنی، انواع نوشابه های گازدار و شیرین، آب معدنی و خمیرمایه می باشند. نتایج حاصل از بررسی بازار این محصولات نشان می دهد که کیفیت بالاتر همراه با قیمت پایین تر، مهم ترین عامل رقابت می باشد. به عبارت دیگر، رقابت در این دو عرصه به قدری تنگاتنگ است که افزایش عرضه محصولات به بازارهای جهانی، حاصل توان رقابتی بالای یک کشور و ایجاد تقاضا در بازارهای هدف می باشد و لزوما افزایش تقاضای جهانی برای یک محصول منجر به افزایش صادرات آن از سوی یک کشور نمی شود. از سوی دیگر به دلیل عملکرد نامناسب در دو زمینه اشاره شده، چشم انداز ایران در بازارهای صادراتی تمامی محصولات بررسی شده، غیر از آب انواع میوه و سبزیجات و انواع نوشابه های گازدار و شیرین شده، مبهم و نگران کننده است. آگاهی از چنین نکاتی می تواند کمک قابل ملاحظه ای به گسترش بازاریابی علمی و دقت بیشتر در انتخاب محصول جهت سرمایه گذاری در تولید و صادرات باشد. واژگان کلیدی: رقابت پذیری، مزیت رقابتی، صادرات، صنعت مواد غذایی، تبلیغات